Khi bạn mở một ứng dụng hoặc một tệp nào đó trên máy tính, hệ điều hành Windows sẽ lưu tạm một phần dữ liệu vào bộ nhớ RAM dưới dạng cache. Điều này giúp lần sau nếu bạn mở lại ứng dụng hoặc file đó, máy tính sẽ truy xuất dữ liệu nhanh hơn do không cần phải nạp lại từ ổ cứng. Phần bộ nhớ này được gọi là RAM Cache (hay Cached RAM). Nó giúp tăng tốc độ xử lý của máy tính trong các tác vụ lặp lại và là một tính năng thông minh của Windows.
Đây là điểm mà nhiều người dùng thường hay nhầm lẫn:
– RAM đang sử dụng (In Use): Là phần RAM đang phục vụ trực tiếp cho các ứng dụng, hệ điều hành và các tác vụ đang hoạt động.
– RAM Cache: Là phần RAM được Windows sử dụng để lưu tạm dữ liệu đã từng được sử dụng, với mục tiêu tăng tốc độ truy xuất trong tương lai.
Điều quan trọng là: RAM Cache không gây “hao RAM”. Khi hệ thống cần thêm RAM để chạy chương trình mới, Windows sẽ tự động giải phóng phần Cache này để ưu tiên hiệu suất.
Bạn có thể kiểm tra thông tin này trực tiếp trên Task Manager PC hoặc laptop bằng cách sau đây:
Chuột phải vào thanh Taskbar > chọn Task Manager > Chuyển qua tab Performance > chọn Memory. > Quan sát mục Cached ở phần thông tin bên phải – đây là dung lượng RAM được dùng để cache dữ liệu.
Nếu bạn thấy con số này khá lớn và tò mò muốn “dọn dẹp” để lấy lại dung lượng RAM, bạn có thể tham khảo phần bên dưới.
Trong phần lớn trường hợp, bạn không cần thiết phải xoá RAM Cache. Hệ điều hành Windows quản lý phần cache này rất tốt, và sẽ tự động giải phóng khi cần thiết.
Tuy nhiên, nếu bạn là người thường xuyên làm việc với các tác vụ nặng (chỉnh sửa video, đồ họa 3D, chơi game nặng…) hoặc bạn đang sử dụng máy tính cấu hình thấp, thì việc giải phóng RAM Cache có thể giúp máy mượt hơn tạm thời.
RAMMap là công cụ miễn phí do Microsoft phát triển, giúp bạn xem chi tiết cách Windows sử dụng RAM và đặc biệt, nó cho phép xóa sạch bộ nhớ cache chỉ với vài cú click.
Bước 1: Tải và mở RAMMap
Truy cập trang chính thức: https://learn.microsoft.com/en-us/sysinternals/downloads/rammap
Tải file .zip về, giải nén và chạy RAMMap.exe (chọn đúng phiên bản phù hợp với HĐH của bạn)
Bước 2: Kiểm tra tình trạng RAM
RAMMap sẽ hiển thị nhiều tab như: Use Counts, Processes, Physical Pages…Tại tab “Use Counts”, bạn sẽ thấy mục “Standby” đây chính là phần RAM đang bị Cached.
Nếu Standby RAM chiếm phần lớn tổng dung lượng, bạn đã gặp vấn đề RAM bị giữ lại.
Bước 3: Giải phóng bộ nhớ Cache
Trên thanh menu, chọn tab “Empty” > Nhấn vào “Empty Standby List” RAMMap sẽ ngay lập tức giải phóng bộ nhớ cache.
Bạn có thể kiểm tra lại trong Task Manager > Memory > Cached sẽ giảm đáng kể, máy hoạt động nhẹ nhàng trở lại.
– Sau khi chơi game nặng, chỉnh sửa video, hoặc chạy máy ảo.
– Khi thấy Cache RAM luôn bị chiếm cao dù không mở ứng dụng nào.
– Trước khi mở các ứng dụng cần nhiều tài nguyên.
– Đây là thao tác an toàn, không gây lỗi hệ thống
– Bạn có thể dùng RAMMap bất cứ lúc nào, không cần cài đặt. Tuy nhiên, việc xóa cache thường xuyên không nên lạm dụng chỉ thực hiện khi thấy hiệu suất giảm.